Menu
Deze inzending is winnaar van de regio Oostelijk Flevoland!
De Flevopolders zijn ooit bedacht vanuit een naoorlogs idealisme. Door het nieuwe land zou er nooit meer honger zijn en iedereen een dak boven zijn hoofd hebben. Maar tijdens het ontwerpproces kwam dit idealisme steeds meer onder druk te staan. Door nieuwe inzichten en innovaties werd de schaal van de verkaveling steeds groter, het aantal woonkernen minder en het netwerk grofmazig.
De afgelopen decennia kwam dat ideaalbeeld van toen – Flevoland als droomlandschap voor boeren en burgers – alleen maar verder in het gedrang. Nu al wordt het landschap ‘opgeofferd’ voor datacentra en bedrijventerreinen, nieuwbouwwijken en opening van een vliegveld voor vakantievluchten. Daarbij leidt de fabrieksmatige landbouw tot een uitputting van de bodem – waardoor meer en meer boeren kampen met brakke kwel, verdroging, bodemdaling en bodemverdichting.
De leefwerelden van de boer en de burger zijn hierdoor steeds verder uit elkaar komen te liggen. Agrariërs voelen zich nauwelijks nog verbonden met de stad, burgers zien weinig redenen of mogelijkheden om het landschap te gebruiken. De natuur is op veel plekken monotoon – waardoor de landbouw kwetsbaar is – en 85 procent van de voedselproductie verdwijnt naar het buitenland. Het aantal banen is beperkt, waardoor burgers voor een baan buiten de regio moeten kijken. Tot slot zijn mede door het modernistische gedachtegoed van functiescheiding, gemeenschappen niet met elkaar verweven.
Dat moet dus anders. Voor een aantrekkelijk toekomstperspectief voor boeren én burgers moeten de gescheiden en monofunctionele werelden verweven raken. De Flevotoop is dit perspectief. Een innovatief en verweven landschap dat voldoet aan de behoeften van zowel de boer als de burger.
Waarom? Omdat natuur in en buiten de stad zorgt voor biodiversiteitswinst en beweegruimte voor bewoners. Omdat het bodem- en watersysteem de basis is voor elke ontwikkeling bovengronds. Omdat productie en consumptie in balans zijn, zodat boeren en burgers bijdragen aan een vitale regionale economie met nieuwe vormen van wonen en werken. Omdat woonkernen en landschap elkaar aanvullen – zodat lokale identiteiten en verdienmodellen gekoppeld worden en eigenaarschap en zeggenschap lokaal georganiseerd zijn. In de filosofie van de Flevotoop vormt de landschappelijke opbouw van sloten, tochten, vaarten en ringdijk weer de landschappelijke basis voor nieuwe ontwikkelingen. De steden Lelystad en Dronten en de dorpen Swifterbant en Biddinghuizen fungeren vervolgens als regionale aanjagers voor specifieke vormen van wonen, werken, leren, natuur en recreatie.
Om de Flevotoop werkelijkheid te maken, zijn vier ruimtelijke strategieën opgesteld die een stevige toekomstagenda bieden voor een innovatief, fysiek en sociaal ‘ecosysteem’:
Voor de uitvoering van de verwevingstrategieën wordt een zogenoemd verwevingsteam opgericht. Hierin zitten vertegenwoordigers van overheden, onderwijsinstellingen en bedrijfsleven. Het verwevingsteam heeft een sleutelrol in het ontwikkelen, bijsturen en realiseren van plannen voor de Flevotoop. Nieuwe collectieven en coöperatieven worden door het verwevingsteam ondersteund. In de vier verwevingsstrategieën ligt de sleutel om zowel de leefwerelden van boer en burger weer met elkaar te verbinden, als de grote opgaven van antwoorden te voorzien. Met dit handelingsperspectief kunnen de Flevolanders de kwaliteiten van hun jonge polder ontwikkelen tot een volwassen landschap ‘waar wij willen leven’.
Eo Wijersstichting
Postbus 150
3000 AD Rotterdam
