De regio Foodvalley ziet de kracht van het unieke beekrijke landschap tussen twee heuvelruggen: de Veluwse en de Utrechtse. Er is een forse bevolkingsgroei geraamd wat vraagt om een schaalsprong en het realiseren van voldoende voorzieningen en groen. Daarnaast liggen er in het landelijk gebied verschillende dilemma’s die zonder heldere visie en sturing een risico vormen voor het landschap. Foodvalley zoekt een vergezicht dat de regio helpt om de woningbouw en agrarische ontwikkeling in goede banen te leiden. Binnen de grenzen van onze natuurlijke systemen. Creëer ademruimte voor deze regio!
Regio Foodvalley ligt tussen de Nederrijn en het Nijkerkernauw, ingeklemd tussen de Utrechtse Heuvelrug en de Veluwe. Acht gemeenten werken hier samen – Barneveld, Ede, Nijkerk, Renswoude, Rhenen, Scherpenzeel, Veenendaal en Wageningen – voor deze prijsvraag aangevuld met Putten.
De vraag is hoe we een regio ontwikkelen die gezond, veerkrachtig en gelukkig is en tegelijk de unieke identiteit van Regio Foodvalley versterkt? Hoe vinden we een betere balans tussen de (nieuwe) ruimtelijke opgave en bestaand gebruik? Waar kan ruimte ontstaan voor natuur en water? Hoe houden we het landelijk gebied sterk, leefbaar en toekomstbestendig, ingegeven vanuit onze identiteit?
De ruimtelijke opgave is groot in het landelijk en stedelijk gebied: 45.000 nieuwe woningen, nieuwe werkgebieden, een duurzaam energiesysteem, mobiliteit die meegroeit, én 2.000 hectare uitloopgebied om recreatiedruk te spreiden. Tegelijkertijd moeten landbouw, natuur en water in balans komen. Dit vraagt om systeemontwerpen die uitgaan van de kracht van het landschap zelf. Ontwikkeling moet gebaseerd zijn op de kenmerken van het natuurlijke systeem, om de regio ook in de toekomst ademruimte te geven.
We vragen ontwerpteams om met beelden, verhalen en ontwerpend onderzoek te laten zien hoe identiteit, landbouw, natuur en verstedelijking in samenhang kunnen bijdragen aan een toekomstbestendige regio waar gezondheid en welzijn voorop staan. De opgave is vooral kwalitatief van aard: kom met een visie voor een nieuwe ruimtelijke logica die richting geeft aan de keuzes van morgen. Laat ook zien hoe we daar vandaag al mee om kunnen gaan – welke stappen nu al gezet kunnen worden om het vergezicht dichterbij te brengen.
“Zie je het voor je, Foodvalley 2.0? Een ademend en groen landschap van Heuvelrug tot Veluwe en van Nederrijn tot Nijkerkernauw. Waarin mensen en dieren gezond leven en gelukkig zijn. Regionaal verbonden, lokaal uitgewerkt en gebaseerd op natuurlijke systeemkenmerken. En waarin de drie hoofdopgaven in samenhang worden verkend: de schaalsprong in verstedelijking, natuurherstel en een robuust watersysteem en transitie van de landbouw. Met als resultaat een verkwikkend vergezicht dat ogen opent, perspectieven laat zien en inspireert. En daarmee de regio verder brengt. Wie draagt met ontwerpend onderzoek, verhalen en beelden bij aan dit vergezicht?”
“Hoe kan Regio Foodvalley zich gezond en gelukkig ontwikkelen, met respect voor de bestaande identiteit en op basis van een veerkrachtig bodem- en watersysteem?”
Tot nu toe begonnen ruimtelijke keuzes vaak bij beleid en cijfers. Gezondheid en geluk kwamen pas later, of niet, in beeld. Wij willen dit omdraaien. We vragen ontwerpteams om te beginnen bij gezondheid en geluk. Waarbij het bodem- en watersysteem het fysieke fundament is voor de integrale systeemoplossingen voor landbouw, natuur en verstedelijking. Laat zien hoe de grote opgaven niet naast elkaar, maar mét elkaar kunnen worden aangepakt. Hoe kan dit gebied, waar zoveel krachten samenkomen, uitgroeien tot een voorbeeldregio waar mens en landschap elkaar versterken?
Daarbij is het essentieel dat de ontwerpen gebaseerd zijn op de kenmerken van het natuurlijke systeem, met een toekomstbestendig bodem- en watersysteem als fundament. Dat vormt de basis voor een landschap met ademruimte voor inwoners, planten en dieren. We dagen ontwerpteams bovendien uit om dit te verbreden: welke andere factoren bepalen de gezondheid en het geluk van onze regio in de toekomst?
Vanuit dat vertrekpunt vragen we om ontwerpen die laten zien hoe de beleidsopgaven – verstedelijking, landbouw, natuur, water en gezondheid – in samenhang kunnen worden uitgewerkt.
Regio Foodvalley is een regio vol identiteiten, vol kansen en vol tegenstellingen. Hier komen de grootste opgaven van stedelijk én landelijk Nederland samen. Dat maakt ons tot een unieke proeftuin voor jullie, de ontwerpers, om met jullie ontwerpkracht richting te geven aan een wenkend perspectief dat onze regio de ademruimte geeft waar we zo naar snakken.
Wil je contact met de regionale coalitie, bijvoorbeeld omdat je als regionale stakeholder graag betrokken wil worden? Mail naar organisatie@eowijers.nl, dan verbinden we je door.
Juryleden
Jan Pieter van der Schans
Regio Wethouder Landelijk gebied en Wethouder Gemeente Ede
Eveline de Kock
Landschapsarchitect, eigenaar Ruimte Atelier en projectleider van diverse regioprojecten
